محمد صاحب‌الزمانی - ماه، با حرکت منظم و دقیق و با نور افشانی خاص خود، به صورت هلال تربیع و بدر این امکان را برای انسان به وجود آورده تا بتواند تقویم را به وجود آورد. کرۀ ماه، در یک مدار بیضی که کرۀ زمین در یکی از کانون‌های آن قرار دارد، به دور زمین می‌چرخد، لذا فاصلۀ کرۀ ماه تا زمین متغیر است. نزدیک ترین فاصله ماه به زمین حدود km 356500 و دورترین فاصله آن حدود km 406700 است، به همین خاطر، در طول سال، در هنگام بدر، قرص کامل ماه، از نظر مساحت، متغیر است. ماه تقریباً، همان مسیری را می‌پیماید که خورشید طی می‌کند؛ یعنی صفحۀ مدار ماه، بسیار نزدیک به صفحۀ دایرة البروج است. به هنگام مُحاق، تمام طرف روشن ماه، رو به خورشید است و تمام طرف تاریک آن، به جانب زمین. به هنگام بدر، تمام طرف روشن ماه همچنان که رو به خورشید است، رو به زمین هم هست. به هنگام هلال، مقدار کمی از طرف روشن ماه و مقدار زیادی از طرف تاریک ماه، رو به زمین است. همه ساله به هنگام نزدیک شدن ایّام ماه مبارک رمضان و در پی آن فرا رسیدن عید سعید فطر، اذهان بسیاری از مسلمانان به این مسأله معطوف می‌شود که زمان دقیق شروع و خاتمه ماه رمضان چه وقتی است؟ آیا روزۀ خود را در زمان واقعی خویش اداء نموده‌اند؟ سرّ اختلاف در اوقات روزۀ ماه رمضان و عید فطر در ایران و دیگر کشورها چیست؟ رؤیت هلال ماه در شرع مطهّر اسلام در موارد مختلفي بعنوان سبب شرعي قرار گرفته و اهميّت ويژه‌اي يافته و فقهاي اسلامي نيز با همين اهميت به آن پرداخته‌اند، چرا كه بسیاری از وظایف و عبادات فردی و اجتماعی مسلمانان بر اساس آن استوار است. مثلا اگر روز آخر ماه رمضان باشد روزه‌اش واجب و اگر عید فطر باشد روزه‌اش حرام است. به همین دلیل نقش اساسی و تأثیر گسترده دارد و وسیله‌ای برای اختلاف مسلمانان یا اتّحاد آنهاست. در فرائضی مانند: شروع روزۀ ماه رمضان، شب‌هاي قدر، عید فطر، زمان انجام فریضۀ حج، روز عرفه و اعیاد قربان، غدیر، مبعث و روز عاشورا و ... رؤیت هلال بعنوان سبب وجوب و ثبوت قلمداد شده و زمان سنجی برای ادای زکات و خمس، به سرآمدن عدۀ طلاق و وفات و ... از روی ماه قمری صورت می‌پذیرد و این آغاز و پایان ماههای قمری امری ضروری جلوه گر کرده. در روایاتی، کلینی در جلد چهارم کتاب الکافی باب نوادر الصیام حدیث 1 و 3 آورده که پس از فاجعۀ اندوهبار و جانکاه عاشورا نفرین فرشته‌ای از فرشتگان در حقّ قاتلان وجود مقدّس حضرت اباعبدالله الحسین(ع) موفّق نشدنِ آنان به اعمال و وظایف عید قربان و فطر و ماه مبارک است. از تبعات و آثار نامطلوب اختلاف در تشخیص، تبديل شدن فضاي روحاني و معنوي ماه رمضان به فضاي تشتّت آرا و ترديد ناشي از درستي اعمال است. و باعث وهن نمادهای دینی می‌شود و باعث به تمسخر و استهزا گرفتن این اختلافات در بین آحاد جامعه و فضاهای عمومی و شکستن حریم روحانیت، بویژه حرمت مراجع عظام می‌شود که این اشتباه متوجه نظام سیاسی و دینی کشور بویژه دفتر مقام معظم رهبری می‌شود. فرصت طلبان برای خدشه دار کردن نظر سایر مراجع که متفاوت است جانبداری می‌کنند و این ممکن است در دراز مدت به کاهش اقتدار معنوی و هدایتی نظام بیانجامد. در دعای قنوت نماز عید فطر آمده: «أسئلک بحق هذا الیوم الذی جعلته للمسلمین عیدا؛ از تو به حق امروز که آن را برای مسلمانان عید قرار داده‌ای می‌خواهم ...» در این جمله خداوند یک روز مشخص را که با لفظ «هذا» اشاره شده عید قرار داده است.
